Τι είναι η μπίρα; Πώς κατηγοριοποιούνται τα είδη της και ποια τα χαρακτηριστικά τους;
Με τη γενική ονομασία «μπίρα» (ζύθος) προσδιορίζεται μια μεγάλη ομάδα αλκοολούχων ποτών που παράγονται με τη ζύμωση της βύνης, δηλαδή του εκχυλισμένου χυμού φυτρωμένων σπόρων κριθαριού, ή άλλων αμυλούχων δημητριακών σπόρων, όπως σιταριού, καλαμποκιού, βρώμης, ρυζιού κλπ., υπό την επίδραση ζυμομύκητα («μαγιά της μπίρας») και με την προσθήκη κατά τη ζύμωση αρωματικών βοτάνων, με πιο γνωστό το λυκίσκο.
Κατηγορίες μπίρας
Τα 50 και πλέον είδη μπίρας που υπάρχουν παγκοσμίως κατηγοριοποιούνται με βάση το είδος της ζύμωσης τους σε μπίρες τύπου lager ή βυθοζύμωτες και σε μπίρες τύπου ale ή αφροζύμωτες.
Lager
Οι μπίρες που καταναλώνονται περισσότερο. Χαμηλής ζυμώσεως, πιο ελαφριές στη γεύση και με έντονη την αίσθηση ανθρακικού, όπως οι:
- Pils. Μπίρες ξηρές και μέτρια πικρές, συνήθως ανοιχτόχρωμες ή χρυσαφένιες («ξανθές»), με πλούσιο άρωμα και περισσότερο λυκίσκο, ο οποίος τους προσδίδει τη χαρακτηριστική γεύση τους.
- American lager. Εξαιρετικά διαυγείς μπίρες, με χρώμα από πολύ ωχρό έως ανοιχτό καστανό, ελαφρώς περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα και ελαφριά γεύση χωρίς την πικράδα που συνήθως αφήνει ο λυκίσκος.
- Bock. Πολύ δυνατές «γερμανικές» μπίρες, με γεύσεις σοκολάτας, καραμέλας και βύνης, συνήθως σκουρόχρωμες έως πολύ σκούρες – ωστόσο υπάρχουν και οι ξανθές.
- Amber. Κοκκινόχρωμες μπίρες με χαρακτηριστική γεύση καραμέλας και λυκίσκου.
- Dark. Μπίρες καστανές και καστανοκόκκινες, με γεύση καραμέλας ή σοκολάτας.
Ale
Μπίρες υψηλής ζύμωσης, με ιδιαίτερα γευστική και αρωματική προσωπικότητα, όπως οι:
- Trappist. Μοναστηριακές μπίρες με ονομασία που δικαιούνται να χρησιμοποιούν αποκλειστικά έξι μοναστήρια τραπιστών μοναχών. Είναι διπλής ή τριπλής ζύμωσης, η οποία συνεχίζεται και μέσα στο μπουκάλι. Έχουν συνήθως σκούρο χρώμα, πλούσιο αφρό, έντονο άρωμα καραμέλας, γλυκόπικρη γεύση και υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ.
- Abbey. Μπίρες που δεν έχουν το δικαίωμα να χαρακτηρίζονται «trappist», παρασκευάζονται όμως σύμφωνα με τα μοναστηριακά πρότυπα από διάφορες ζυθοποιίες.
- Stout. Μπίρες από έντονα καβουρδισμένη βύνη, συνήθως σκουρόχρωμες, με γεύση που συχνά αφήνει την εντύπωση καραμέλας ή σοκολάτας και χαρακτηριστική πικράδα.
- Porter. Σκουρόχρωμες, βαθιά καστανές μπίρες, από καλοψημένο κριθάρι, συγγενικές με τις stout, αλλά με πιο απαλή και πικρόγλυκη γεύση, που θυμίζει σοκολάτα.
- Weiss. Παρασκευάζονται συνήθως από σιτάρι (40%-70%) και οι περισσότερες δεν φιλτράρονται, οπότε μένουν υπολείμματα μαγιάς στο μπουκάλι τους, με αποτέλεσμα το θολό χρώμα τους. Διαθέτουν υψηλή περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα, έχουν πλούσιο αφρό και απαιτούν ιδιαίτερο τρόπο σερβιρίσματος.
- Lampic. Μπίρες με ιδιαίτερο τρόπο φυσικής ζύμωσης, χωρίς προσθήκη μαγιάς, πρακτική που τους προσδίδει θολό χρώμα και πιο όξινη γεύση, ενώ συχνά η ζύμωσή τους γίνεται με διάφορα φρούτα, οπότε αποκτούν φρουτώδες άρωμα.
Ποια είναι προτιμότερη και γιατί, όταν έχεις δίλημμα επιλογής;
Εισαγόμενη ή ελληνική;
Οι εγχώριες ζυθοποιίες, μεγάλες και μικρότερες, δεν υστερούν σε τίποτα από αυτές του εξωτερικού και οι μπίρες που παράγουν είναι αρίστης ποιότητας. Προτίμησε μπίρα εισαγωγής μόνον όταν δεν υπάρχει αντίστοιχου είδους ελληνική.
Ξανθιά ή μελαχρινή;
Το χρώμα της μπίρας εξαρτάται από τον τρόπο παρασκευής και δεν αποτελεί ενδεικτικό της ποιότητας ή της περιεκτικότητας σε αλκοόλ, αν και συνήθως οι μαύρες μπίρες είναι πιο δυνατές. Ο μοναδικός σίγουρος τρόπος για να αξιολογήσεις τη γευστική ποιότητα μιας μπίρας είναι να τη δοκιμάσεις.
Από βαρέλι ή μπουκάλι;
Οι γνώμες διίστανται, επομένως επίλεξε εκείνη που ταιριάζει περισσότερο στα γούστα σου. Πρέπει όμως να γνωρίζεις ότι ο όρος «βαρελίσια μπίρα» (draft) αναφέρεται στον τρόπο συσκευασίας, δεν αποτελεί δηλαδή ξεχωριστό τύπο μπίρας, ούτε διαφέρει από αυτήν του ίδιου είδους και μάρκας που πωλείται σε μπουκάλι. Αν την προτιμάς βαρελίσια, φρόντισε να την πίνεις από σημεία με μεγάλη κατανάλωση και από βαρέλι που αδειάζει σχετικά γρήγορα.
Σε μπουκάλι ή κουτάκι;
Οι περισσότεροι προτιμούν μπίρα σε μπουκάλι. Ωστόσο και το κουτάκι από αλουμίνιο είναι καλή επιλογή, καθότι προστατεύει το περιεχόμενο από την οξείδωση και τη διάβρωση, δεν σπάει, μεταφέρεται και ανοίγει εύκολα. Χάνει όμως ταχύτερα τη θερμοκρασία του όταν βγει από το ψυγείο και κάποιοι ισχυρίζονται ότι προσδίδει στην μπίρα μεταλλική γεύση, αν και αυτό δεν ισχύει.
Φρέσκια ή παλαιότερη;
Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, π.χ. trappist, η μπίρα δεν επιδέχεται παλαίωση μετά την εμφιάλωση και τα γευστικά της χαρακτηριστικά δεν βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου, αντίθετα μπορεί να αλλοιωθούν. Επομένως πρέπει να διατηρείται στις συνθήκες που υποδεικνύει ο κατασκευαστής της και να καταναλώνεται όσο πιο σύντομα γίνεται από τη στιγμή που συσκευάζεται.
Με αλκοόλ ή χωρίς;
Οι μπίρες χωρίς καθόλου αλκοόλ καταναλώνονται περισσότερο σαν αναψυκτικό και αποτελούν προτιμότερη εναλλακτική επιλογή όταν δεν επιθυμείς ή δεν πρέπει να καταναλώσεις αλκοόλ, π.χ. όταν υπάρχει πρόβλημα υγείας ή έχεις μετά να οδηγήσεις, ή θέλεις να πάρεις λιγότερες θερμίδες.
Στην κατάψυξη ή όχι;
Ποτέ στην κατάψυξη! Αν η μπίρα καταψυχθεί, τότε διασπώνται τα συστατικά της και μετατρέπονται σε κομμάτια πάγου, ο οποίος «νερώνει» την μπίρα, κάτι που μειώνει κατά πολύ τη γευστικότητά της. Επιπλέον όταν την ανοίξεις, μπορεί να υπερχειλίσει.
Χλιαρή ή παγωμένη;
Η μπίρα δεν σερβίρεται ούτε πολύ παγωμένη, γιατί χάνονται τα αρώματα και η ιδιαιτερότητά της, ούτε σε θερμοκρασία δωματίου, αλλά κάπου ενδιάμεσα. Η κατάλληλη θερμοκρασία εξαρτάται από το είδος της μπίρας, σε γενικές όμως γραμμές οι πιο ελαφριές ανοιχτόχρωμες μπίρες lager πίνονται καλύτερα στους 2-4ο C, οι pilsner στους 5-8ο C, οι πιο δυνατές και πληθωρικές, όπως οι stout και οι μοναστηριακές, στους 9-12ο C, ενώ στους 12-14ο C («θερμοκρασία κελαριού») πίνονται οι μπίρες αγγλικού τύπου.
Σε παγωμένο ποτήρι ή όχι;
Τα ποτήρια πρέπει να είναι δροσερά, αλλά όχι παγωμένα! Η υπερβολική ψύξη του ποτηριού αλλοιώνει τη γεύση της μπίρας και εμποδίζει την πλήρη απελευθέρωση των αρωματικών χαρακτηριστικών της.
Με αφρό ή χωρίς;
Οπωσδήποτε με αφρό! Ο αφρός προστατεύει το κυρίως σώμα της μπίρας από την επαφή του με τον ατμοσφαιρικό αέρα και συνεπώς από την οξείδωση, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη γεύση και το άρωμά της. Επιπλέον, η μπίρα με αφρό είναι πιο εύπεπτη και σε περίπτωση γρήγορης κατάποσης ή υπερκατανάλωσής της προκαλεί λιγότερα ρεψίματα.
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 170
